สร้างบ้านดิน ศิลปะวิถีการอยู่อาศัยแบบธรรมชาติ

หากจะพูดถึงบ้านที่สัมผัสถึงวิถีธรรมชาติมากที่สุดประเภทหนึ่ง เชื่อว่าหลายคนอาจจะเคยผ่านตากับ “บ้านดิน” กันมาบ้างแล้ว เพราะด้วยวิถีของธรรมชาติ ที่สร้างขึ้นจากวัตถุดิบที่มีอยู่ในธรรมชาติ ผสมผสานกับฝีมือและความรู้ในการสร้าง จึงทำให้ตามต่างจังหวัด หรือสถานที่ที่อากาศดี ๆ เรามักจะได้เห็นวิถีแห่งการพักอาศัยประเภทนี้จำนวนมาก ซึ่งเชื่อว่าหลายคนที่พอมีที่ทางตามต่างจังหวัดคงอาจจะเคยมีความคิดในการปลูกสร้างที่พักอาศัยแบบธรรมชาตินี้ไว้เพื่อใช้ในยามผ่อนคลาย

การสร้างบ้านดินนั้น มีขั้นตอนการก่อสร้างแตกต่างจากการก่อสร้างบ้านทั่วไป เนื่องจากบ้านดินไม่มีระบบโครงสร้าง ใช้กำแพงรับน้ำหนัก ซึ่งทำเลของบ้านดินที่ดีควรเป็นพื้นที่ที่น้ำท่วมไม่ถึง ไม่ใช่ทางน้ำไหลบ่า และถ้าหากเป็นพื้นที่ถมดินใหม่ ควรถมทิ้งไว้ประมาณ 1 ปี หรือผ่านช่วงฤดูฝนสัก 1 ครั้ง ซึ่งหลังจากได้ทำเลที่ตั้งเรียบร้อยให้ลองวางผังบ้านว่าจะสร้างในแบบใด เพราะการสร้างบ้านดินสามารถทำได้หลายชนิด

บ้านดินแบบปั้น (cob) ใช้ดินเหนียวผสมกับฟางข้าว ปั้นหรือก่อเป็นผนังขึ้นเรื่อยๆ

บ้านดินแบบอิฐดิบ (adobe brick) ใช้ดินผสมกับเส้นใย เช่น แกลบ เศษหญ้า หรือฟางข้าว นำมาผสมกับโคลน แล้วปั้นเป็นอิฐดิน ก่อนก่อเป็นฝาผนังบ้าน โดยใช้โคลนเป็นตัวประสาน

บ้านดินแบบโครงไม้ (wattle & daub) ทำโครงสร้างเป็นไม้ สานกันเป็นตาราง และนำฟางชุบด้วยโคลนโปะเป็นฝาผนัง

บ้านดินแบบใช้ดินอัด (rammed earth) ก่อสร้างผนัง โดยทำแบบพิมพ์ แล้วนำดินเหนียวอัดเป็นฝาผนัง

บ้านดินแบบใช้ท่อนไม้หรือหิน (cord wood & stones) สร้างฝาผนังโดยการนำเศษไม้หรือหินมาก่อเป็น ฝาผนังบ้าน ใช้ดินเป็นตัวประสาน และฉาบด้วยดิน อีกชั้นหนึ่ง

บ้านดินแบบกระสอบทราย (sand bag) ใช้กระสอบทรายใส่ทราย ให้เต็มนำมาวางเรียง อาจจะใช้ลวดหนามเป็นตัวช่วยยึด ไม่ให้กระสอบเลื่อนไหล และฉาบด้วยดินอีกครั้ง

เมื่อได้แบบที่ต้องการให้เริ่มต้นทำอิฐดิน โดยจะมี 2 วิธีหลัก ๆ คือ

วิธีสร้างอิฐดินเหนียวผสมเศษไม้ โดยใช้วัสดุ ดินเหนียว น้ำ เศษไม้หรือใช้เศษหญ้า แกลบ และบล็อกสี่เหลี่ยมสำหรับขึ้นรูป ซึ่งสามารถทำได้ง่ายโดยนำดินเหนียวมาผสมน้ำ เศษหญ้า หรือเศษไม้อัดเข้ากับบล็อก และอัดให้แน่นเพื่อความแข็งแรง ส่วนอีกวิธีคือ
สร้างอิฐดินเหนียวแบบเผาไฟ โดยวิธีนี้จะใช้เวลานานกว่าโดยการนำดินเหนียวล้วนมาหล่อบนบล็อกสี่เหลี่ยมแล้วทิ้งไว้ให้แห้ง จากนั้นจึงนำไปเผาไฟจะได้อิฐที่มีความแข็งแรง ซึ่งวิธีทำก็คล้ายการทำอิฐมอญแต่ส่วนผสมจะแตกต่างกันไป โดยใช้เวลาตากอิฐประมาณ 5-7 วัน ซึ่งหลังจากผ่าน 2-3 วันให้พลิกอีกด้านขึ้นตากให้แห้ง และแต่งก้อนอิฐในเวลานี้

เมื่อก่ออิฐดินเรียบร้อย ให้นำอิฐดินมาก่อเป็นกำแพงผนัง โดยคำนวณตามแบบพร้อมติดตั้งวงกบประตู หน้าต่าง ขุดบ่อขับถ่าย จากนั้นจึงเดินระบบไฟฟ้า ท่อน้ำดี ท่อน้ำเสียให้เรียบร้อย เพราะจะได้ไม่ต้องเสียเวลาเจาะกำแพงหลังจากที่ฉาบเสร็จแล้ว โดยการฉาบนั้นเพื่อช่วยยึดโครงสร้างให้แข็งแรงมากยิ่งขึ้น ก่อนจะทำการติดตั้งเพดานและหลังคา โดยวางคาน รับหลังคาของโครงสร้างหลังคาและฉาบทับเพื่อให้โครงสร้างยึดติดกันได้ดี ซึ่งโครงหลังคาก็มีส่วนทำให้บ้านดินมีอายุการใช้งานได้นานเช่นกัน ซึ่งควรมุงหลังคาให้ช่วยระบายน้ำได้ดี เพื่อลดการถูกน้ำชะผนัง

จากนั้น รอจนแห้งสนิทจึงสามารถเข้าสู่ขั้นตอนการทาสี ซึ่งควรจากด้านในก่อน เนื่องจากภายในจะไม่ค่อยโดนแสงแดดทำให้แห้งช้า ก่อนจะทาภายนอกและจึงตกแต่ง โดยอาจใช้กระเบื้อง ก้อนกรวด หรือแล้วแต่ตามรสนิยมของแต่ละคน ก็จะได้บ้านดินที่ต้องการอย่างสมบูรณ์

จากใจ
ZmyHome
ฝากกดแชร์เป็นกำลังใจให้ด้วยครับ